تأثیر شدت پادلینگ بر ویژگی های فیزیکی سه بافت خاک غالب در اراضی شالیزاری استان گیلان

پادلینگ (گل آب) یکی از روش های معمول آماده سازی اراضی شالیزاری در کشورهای آسیایی می باشد. پادلینگ بر شرایط فیزیکی خاک تأثیرات خوب و بد دارد. خاکی که ساختمان آن بیشتر مستعد تغییرات باشد راحت تر پادل می شود. به طور معمول کشاورزان تمایل به انجام پادل خیلی خوب دارند که ممکن است واقعاً مورد نیاز نباشد. علاوه بر این، پادلینگ خصوصیات شیمیایی و بیولوژیک خاک را نیز تحت تأثیر قرار می دهد که این تغییرات به نوبه خود بر رشد گیاه و تولید برنج موثرند. هدف از این طرح بررسی اثر شدت های مختلف پادلینگ بر خصوصیات فیزیکی انواع خاک های شالیزاری استان گیلان تحت شرایط آزمایشگاهی و صحرایی می باشد. برای اندازه گیری میزان تغییر در پارامترهای فیزیکی خاک در نتیجه پادلینگ آزمایش هایی در رابطه با مقدار آب خاک، چگالی حجمی خاک، سرعت نفوذ آب به خاک، نگهداشت آب خاک و مقدار آب مصرفی جهت گل آب نمودن انجام شد. از سه بافت خاک (رس سیلتی، لوم رسی و لوم) نمونه های دست نخورده با سیلندرهایی به قطر 50 و ارتفاع 50 سانتی متر در سه تکرار تهیه شد. نمونه ها توسط دستگاه آزمایشگاهی ساخته شده تحت تأثیر شدت های مختلف پادلینگ (p0: پادل نشده، p1: پادل با شدت کم، p2: پادل با شدت متوسط و p3: پادل با شدت زیاد) قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که مقدار آب لایه های پادل شده با افزایش زمان ته نشینی کاهش می یابد. همچنین مشاهده شد که شیب کاهشی منحنی های رطوبت وزنی در طول زمان، در تیمار پادل نشده (p0) بیشتر از سه تیمار دیگر (p1 تا p3) است، که نشانگر سرعت بیشتر خشک شدن در این تیمار می باشد. در هر سه بافت خاک، روند این تغییرات تقریباً مشابه بود، اما در مجموع در بافت لوم رطوبت وزنی با سرعت بیشتری کاهش یافت، در حالی که سرعت کاهش رطوبت در بافت رس سیلتی تقریباً کند بود. اندازه گیری جرم مخصوص ظاهری خاک در عمق 15-0 سانتی متر نشان داد که با انجام عملیات پادلینگ با شدت کم، در بافت رس سیلتی و نیز لوم رسی، جرم مخصوص ظاهری خاک به ترتیب 8/23 و 8/22 درصد کاهش یافت. این در حالی است که در بافت لوم عملیات پادلینگ سبب شد جرم مخصوص ظاهری خاک 1/4 درصد افزایش یابد. در سایر تیمارهای شدت پادلینگ نیز تقریباً روند مشابهی مشاهده شد. افزایش درجه پادلینگ سبب افزایش چگالی حجمی خاک شد. همچنین در هر سه تیمار بافت خاک، گذشت زمان از لحظه اعمال سطوح پادلینگ تا 144 ساعت پس از آن، موجب افزایش در چگالی حجمی خاک گردید. چگالی حجمی خاک با عمق نیز افزایش یافت. انجام عملیات پادلینگ با شدت کم سبب شد سرعت نفوذ آب به خاک در بافت لوم، لوم رسی و رس سیلتی به طور معنی داری کاهش یابد. به عنوان مثال، پادل نمودن خاک با شدت کم، سرعت نفوذ آب به خاک را در بافت رس سیلتی، لوم رسی و لوم به ترتیب 3/29، 4/32 و 0/36 درصد کاهش داد. افزایش شدت پادلینگ از p1 به p2 نیز سرعت نفوذ آب به خاک را به طور معنی داری کاهش داد اما افزایش بیشتر شدت پادلینگ سبب کاهش معنی دار در سرعت نفوذ آب به خاک نشد. منحنی رطوبتی در هر سه تیمار بافت خاک و در تمامی سطوح پادلینگ بیانگر این بود که عملیات پادلینگ قابلیت نگهداشت آب خاک را در تمامی مکش ها افزایش می دهد. با افزایش شدت پادلینگ نیز افزایش در قابلیت نگهداشت آب خاک معنی دار بود. از طرفی افزایش در ظرفیت نگهداری آب خاک در نتیجه انجام پادلینگ، در بافت رس سیلتی بیشتر از دو بافت دیگر بود. افزایش شدت پادلینگ از p1 به p3 میزان آب مصرفی را به طور معنی داری افزایش داد. با افزایش درجه پادلینگ از p2 به p3، میانگین آب به کار برده شده برای پادلینگ به اندازه 4/15، 1/14 و 3/16 درصد، به ترتیب در بافت رس سیلتی، لوم رسی و لوم افزایش یافت. در مورد اندازه گیری های صحرایی روند کلی داده ها تقریباً مشابه اعداد به دست آمده از آزمایشگاه بود. عملیات پادلینگ در مزرعه سبب کاهش سرعت نفوذ آب به خاک و افزایش ظرفیت نگهداشت آب شد. افزایش شدت پادلینگ از متوسط به زیاد تأثیر معنی-داری بر این پارامترها نداشت، در حالی که مقدار آب آبیاری به کار برده شده به اندازه 6/28 درصد افزایش یافت.